Frequently Asked Questions

Wat bedoelt men met het aard magnetische veld ?

De aarde werkt als een grote magneet en is omgeven door een magnetisch veld: aard magnetisch veld genaamd. Het aard magnetisch veld is erg vergelijkbaar met dat van een dipool magneet (cilindrische magneet of staafvormig met noord en zuid polen aan de uiteinden). Het veld bevindt zich in het midden van de aarde en maakt een hoek van 11 ° met de rotatie-as van de aarde.
Deze voorstelling is erg vereenvoudigd in werkelijkheid is de waargenomen veld veel complexer en varieert het niet alleen in de ruimte maar ook in tijd. Op elke plaats op de aarde wordt het aard magnetisch veld gekenmerkt door zijn richting en intensiteit.

Is het aard magnetisch veld konstant?

Nee, het aardmagnetisch veld varieert op onregelmatige wijze over het aardoppervlak. Daarom is het nodig om het veld te meten op verschillende plaatsen over de wereld om een beeld te kunnen krijgen van de geografische spreiding. Over de hele wereld zijn er ongeveer 200 land observatie centra, daarnaast worden er regelmatig oceaan en satelliet metingen doorgevoerd.

Wat zijn de magnetische polen ?

De magnetische polen zijn de plaatsen op aarde waar een vrij opgehangen magneetnaald zich verticaal zal positioneren, of met andere woorden waar het veld een inclinatie van 90 ° heeft. De polen zijn moeilijk te bepalen omdat de magnetische polen niet vast zijn, maar kunnen bewegen over honderden kilometers door de diurnale variatie van het veld of tijdens een magnetisch storm. In 1990 werden tijdens observatie uitgevoerd door de Canadese Geologische en USNaval Oceanographic Office de polen geregistreerd op: 78,5 ° N en 103,4 ° W in de buurt van het eiland ElefRinges (Canada) en 65 ° S en 139 ° E in CommonwealthBay (Antarctica). De polen die worden bepaald op basis van een globale analyse van de waargenomen magnetische veld (rekening houdend met een bipool model) worden geomagnetische polen genoemd. De geomagnetische polen werden in 1995 door het IGRF (International Geomagnetische Referentie Field), genooteerd op : 79,3 ° N, 71.5W en 79,3 ° ZB, 108.5W in 1995

How kan ik de hoek die een naaldkompas aanwijst, omzetten naar een geografisch azimuth ?

Door de kennis van de declinatie van het aard magnetisch veld op een bepaald tijdstip en op een bepaalde plaats ( voor dit kan je contact opnemen met ons of een topografische kaart raadplegen) laat toe om de gelezen hoek om te zetten naar een geografische azimuth. De azimuth kan berekend worden door het toevoegen van de declinatie aan de gelezen hoek rekenig houdend met volgende conventie : declinatie in westelijke richting is negatief en positief naar het oosten toe. Wanneer de variatie niet gekend is voor de des betreffende periode, maar wel voor een andere periode, is een correctie op basis van de seculaire variatie nodig ( ook voor deze info kan je met ons kontakt opnemen of kaarten met de seculaire variatie raadplegen ). Men kan de declinatie ook met behulp van het kompas bepalen , hiervoor moet je wel beschikken over een punt in de omgeving waarvan de geografische azimuth gekend is.

Wat is de magnetische evenaar?

De magnetische evenaar is de lijn door de punten waar de aard magnetisch inclinatie (verticale component) 0 is. In tegenstelling tot de geografische evenaar is de magnetische evenaar onregelmatig en zeker niet vast. Ten noorden van de magnetische evenaar zal het noordelijke uiteinde van een vrij opgehangen magneet onder het lokale horizontale vlak zakken en de inclinatie positief zijn. Ten zuiden van de magnetische evenaar de zuidelijk uiteend van de vrij opgehangen magneet dalen onder het horizontale vlak en de inclinatie negatief zijn.

Is de variatie van het veld gedurende het jaar groot of klein ?

Het magnetisch veld varieert in de tijd. Het spectrum van variaties is zeer breed en strekt zich uit van fracties van een seconde tot miljoenen jaren.
Er wordt een verschil gemaakt tussen interne en externe variaties. De dagelijkse, seizoensgebonden en jaarlijkse variaties zijn externe variaties en vinden hun oorsprong in zonneactiviteit. De zon zendt deeltjes en straling uit die ionisatie veroorzaken in de ionosfeer die aanleiding geven tot elektrische stromen langs magnetische velden. Variaties van interne oorsprong strekken zich uit over langere periodes variërend van een paar jaar tot miljoenen jaren. Per definitie, noemen we variaties van de belangrijkste gebied van interne oorsprong de seculaire variatie. Om praktische redenen noemen we seculaire variatie de verandering die we om het jaar vastleggen. Deze variatie is niet helemaal te wijten aan interne factoren maar kent een deel dat afkomstig is van externe factoren.

Kan het aard magnetisch veld omdraaien ?

Alhoewel er een afname is in de intensiteit van het aardmagnetisch veld, kan niet gesteld worden dat het magnetische veld in de nabije toekomst zal omdraaien. Op basis van metigen van de intensiteit in de helft van de 19e eeuw, geloven sommige onderzoekers dat het magnetisch dipoolmoment van het veld zal worden geannuleerd in ongeveer 1300 jaar. De huidige waarde van dipoolmoment is nog altijd tamelijk groot ten opzichte van waarden vastgelegd tijdens de afgelopen 50.000 jaar en de trend van daling kan op elk moment verdwijnen. Zelfs als het veld begint te keren, duurt het nog duizenden jaren om volledig om te draaien. Het veld zal nooit volledig verdwijnen tijdens een omkering, maar het zal beduidend lager zijn dan normaal, en er zullen waarschijnlijk meerdere polen zijn.
Navigatie met behulp van een magnetisch kompas wordt onmogelijk op dat moment en migrerende dieren kunnen navigatie problemen hebben. Inversies zijn bekend en gedateerd tijdens de laatste 5 miljoen jaar paleomagnetische metingen en absolute datering, de laatste omkering heeft 780.000 jaar geleden plaats gevonden. Het is mogelijk en zelfs waarschijnlijk dat korte omkeringen zich spontaan manifesteren.

Wat is de oorsprong van het aard magnetisch veld?

Het geomagnetische veld vindt haar wortels in de vloeibare buitenkern van de aarde. De meest waarschijnlijke hypothese nu algemeen aanvaard, is dat het aardmagnetische veld wordt gegenereerd door interactie tussen een magnetisch veld en de vloeiende beweging van de buitenste kern van de aarde. Deze veronderstelling wordt beschreven in de dynamo theorie. Seismologie heeft ons geleerd dat de buitenkern van de aarde zich als een vloeistof gedraagd. Deze vloeistof is een elektrische geleider en wanneer hij zich beweegt in een magnetisch veld (zoals het interplanetaire veld) ontstaan er elektrische stromen die een magnetisch veld veroorzaken. Normaal gesproken zouden deze stromen door de ohmse weerstand zeer snel moeten afnemen en zelfs verdwijnen.
Het feit dat het niet zo is getuigd ervan dat er een ander mechanisme zorgt voor het regenereren van elektrische stromen die op hun beurt het veld te handhaven. Een van deze mechanismen is het principe van een zelf opgewekte dynamo.

Hoe komt het dat het aard magnetisch veld wordt opgeslagen in oude terracotta potten ?

Terracotta bevat magnetische mineralen (vooral ijzeroxiden) die een remanente magnetisatie in zich herbergen. Tijdens het bakken, wanneer een voldoende hoge temperatuur (Curietemperatuur) wordt bereikt, verdwijnen de magnetische kenmerken .Tijdens de koeling verschijnt er opnieuw een remanente magnetisatie die een exacte copy is van het aard magnetische veld op ogenblik van de afkoeling. Het is door dit fenomeen dat men deze magetische remanentie kan gebruiken voor archeologische datering.

Wat is de nauwkeurigheid van een magnetische datering ?

De precisie van archaeomagnetiche datering is afhankelijk van verschillende factoren: betrouwbaarheid van de opname in de terracotta, het afwezig zijn van structuur verplaatsingen, mate van verandering van het magnetisch veld, de nauwkeurigheid van de referentie diagrammen (deze hangenop hun beurt af van de nauwkeurigheid van de datering van de terracotta gebruikt om ze op te stellen ). Momenteel zijn we instaat om een nauwkeurigheid van 25 jaar te halen.

Veranderde het aard magnetisch veld veel tijdens de belangrijkste archeologische periodes ?

In onze regio varieerde de declinatie ongeveer 50 ° (25 ° W + 25 ° E) afgelopen twee millennia en de incliniatie 20 ° (+ 55 ° tot + 75 °).